Mae Hub Cymru Africa wedi cyhoeddi enillwyr Gwobrau Partneriaeth eleni, gan gynnwys dwy Wobr Cyflawniad Oes. Bydd y gwobrau’n cael eu cyflwyno yn ein Uwchgynhadledd Undod Byd-eang yfory, dydd Mawrth 23ain Mai 2023. Bydd enillwyr y Wobr Partneriaeth, Gwobr Cenedlaethau’r Dyfodol a Gwobr Gwirfoddolwr Unigol yn cymryd rhan mewn trafodaeth banel yn yr Uwchgynhadledd.
Mae dros 300 o bartneriaethau rhwng Cymru ac Affrica Is-Sahara a 30 o grwpiau cymunedol Masnach Deg. Mae Gwobrau Partneriaeth blynyddol Hub Cymru Africa, sydd bellach yn eu hail flwyddyn, yn dathlu’r undod a’r cydweithio hwn rhwng Affrica a Chymru ac yn gwobrwyo’r ymdrech i wneud Cymru’n genedl fwy cyfrifol yn fyd-eang.
Mae pedwar sefydliad a thri unigolyn wedi cael eu cydnabod ar draws pedwar categori gwahanol.
Mae’r Wobr Partneriaeth wedi’i hennill gan Sefydliad SAFE, Caerdydd, ac Ysgol Gynradd Islamaidd Kankaylay, Freetown, Sierra Leone. Mae’r wobr hon yn canolbwyntio ar gryfder partneriaeth rhwng sefydliadau yng Nghymru ac Affrica.
Mae Sefydliad SAFE yn elusen o Gaerdydd sydd wedi ymrwymo i wella bywydau rhai o’r bobl a’r cymunedau tlotaf yn y byd. Gydag amrywiaeth o brosiectau yn cael eu cynnal yn y DU a thramor, eu cenhadaeth yw adeiladu dyfodol tecach, mwy disglair a heddychlon i’r byd.
Mae Ysgol Gynradd Islamaidd Kankaylay yn Freetown, prifddinas Sierra Leone. Mae llawer o blant yr ardal heb anghenion sylfaenol ac nid ydynt yn mynychu’r ysgol oherwydd tlodi ac afiechyd. Mae Kankaylay yn arwain y ffordd gyda’u hagwedd tuag at ymgysylltu a dysgu cyfannol. Maent yn helpu’r plant i ddysgu pynciau traddodiadol ac yn gweithio ar ddatblygu hyder, sgiliau arwain a sgiliau bywyd.
Dywedodd ein beirniaid:
“Mae Sefydliad SAFE yn elusen uchel ei pharch sydd wedi datblygu partneriaethau llwyddiannus yn fyd-eang sydd o fudd i gymunedau lleol. Mae eu partneriaeth ag Ysgol Gynradd Islamaidd Kankaylay yn em yn eu coron. Mae’r ffordd y mae athrawon a rhanddeiliaid eraill yn y gymuned wedi bod yn rhan o’r broses o wneud penderfyniadau yn dangos atebolrwydd rhagorol tra’n mynd i’r afael ag angen gwirioneddol.”
Mae Gwobr Cenedlaethau’r Dyfodol wedi’i hennill gan FROM Wales, Hwlffordd, a Fisherman’s Rest Community Projects (FRCP), Blantyre, Malawi. Mae’r wobr hon yn ymddiddori mewn sut mae partneriaethau’n cofleidio ysbryd Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015.
Mae FRCP wedi cefnogi cymunedau yn ne Malawi ers 30 mlynedd, gan ymateb i bryderon ymarferol a godwyd ar lawr gwlad. Sefydlwyd FROM Wales yn 2012 i gefnogi gwaith FRCP trwy weledigaeth a rennir a gwneud penderfyniadau teg, gan gynnwys ar ariannu, cychwyn prosiectau a llywodraethu cyffredinol. Mae bwrdd ymddiriedolwyr FRCP yn cynnwys dau breswylydd o Gymru a thri o drigolion Malawi. Gyda’i gilydd, maent yn arwain ar brosiectau sy’n ymwneud â phlannu coed, seilwaith dŵr, addysg a grymuso menywod.
Dywedodd FROM Wales:
“Rydym wrth ein bodd i dderbyn Gwobr Cenedlaethau’r Dyfodol. Mae FROM Wales yn gweithio’n galed i greu partneriaethau cynaliadwy rhwng Cymru a Malawi. Diolch am gydnabod y gwreiddiau yr ydym yn eu sefydlu heddiw ar gyfer gwell yfory.”
Mae’r Wobr Gwirfoddolwr Unigol wedi’i hennill gan Oumar Ndiaye. Mae’r wobr hon yn cydnabod gwaith gwirfoddolwr neu ymddiriedolwyr unigol sydd wedi gwthio’n gyson am degwch a chefnogi eraill i gyrraedd eu huchelgeisiau.
Mae Oumar yn gwirfoddoli fel Cyfarwyddwr Gweithrediadau i’r elusen Niokolo Network sydd wedi’i lleoli yng Nghymru. Cyd-sefydlodd Gymdeithas Gymunedol Kamben yn Senegal hefyd. Yn wirfoddolwr llawn cymhelliant, mae’n ymroddedig i undod byd-eang a phrosiectau gyda chanlyniadau amlwg o dda. Mae ymrwymiad parhaus Oumar i ddod â Chymru a Senegal yn agosach at ei gilydd wedi bod yn rhan annatod o’r bartneriaeth lwyddiannus rhwng Niokolo Network a Chymdeithas Kamben.
Dywedodd Oumar:
“Diolch i Hub Cymru Africa am gydnabod fy ngwaith gyda Niokolo Network yng Nghymru a gyda Kamben, ein sefydliad partner yn Senegal. Yn Senegal rydym yn dweud, ‘Danken Dank moi djop golo sinjai,’ sy’n golygu, ‘yn araf, yn araf i ddal y mwnci yn y goedwig.’ Mae’n cymryd amser a dealltwriaeth i adeiladu partneriaeth, ond os na fyddwn yn gweithio gyda’n gilydd, rydym yn peidio â chyrraedd lle rydyn ni eisiau mynd!”
Eleni, mae Hub Cymru Africa hefyd wedi rhoi Gwobrau Cyflawniad Oes i Angela Gorman MBE a Howard Kirkman.
Angela Gorman yw cyd-sylfaenydd a Phrif Swyddog Gweithredol wedi ymddeol Life for African Mothers, sy’n cynnig offer, meddyginiaeth, hyfforddiant a chymorth i famau a bydwragedd ar draws Affrica Is-Sahara, gan gynnwys Tsiad, Liberia a Sierra Leone. Treuliodd y rhan fwyaf o’i gyrfa fel Uwch Brif Nyrs uned gofal dwys newyddenedigol (NICU) yn Ysbyty Athrofaol Cymru yng Nghaerdydd.
Dywedodd Angela:
“Rwyf wrth fy modd o fod wedi derbyn y wobr hon. Mae Life for African Mothers wedi bod yn aelod o deulu Hub Cymru Africa o’r dechrau ac wedi elwa’n sylweddol o’r gefnogaeth feithrin a roddwyd i ni gan bob aelod o’i dîm a Llywodraeth Cymru. Diolchwn i bawb a gymerodd ran gan nad oes amheuaeth yn fy meddwl na fyddem wedi gallu cyflawni hyn heboch chi i gyd.”
Howard Kirkman yw cyd-sylfaenydd Giakonda Solar Schools, sy’n cynnig gosodiadau pŵer solar i ysgolion yn Sambia, gan alluogi goleuadau a seilwaith ar gyfer cyfrifiaduron. Mae ei waith yn hyfforddi a chefnogi athrawon, a gweithio’n agos gyda’r Adran Addysg yn Sambia, wedi arwain at fodelau mwy cynaliadwy o addysg a hyfforddiant yn y wlad. Mae’n gemegydd ymchwil wedi ymddeol, yn athro ysgol uwchradd ac yn arolygydd TGCh y llywodraeth mewn ysgolion yng Nghymru.
Dywedodd Howard:
“Mae’n anrhydedd ac yn ostyngedig derbyn y wobr hon. Mae cymaint o rai eraill fel fi yn cymryd camau bach i wella bywydau pobl yn Affrica. Ni fyddai cyflawniadau Ysgolion Solar Giakonda wedi bod yn bosibl heb gymorth a brwdfrydedd ymddiriedolwyr a chefnogwyr yn y DU ac ymroddiad ein hathrawon partner yn Sambia.”
Llongyfarchiadau i’r holl enillwyr!
Diweddariad: Rydym yn drist o glywed bod Howard Kirkman wedi marw yn heddychlon ar 31ain Mai 2023, yn 76 mlwydd oed. Mae Hub Cymru Africa yn estyn ei gydymdeimlad i’w deulu, ei ffrindiau a’i gydweithwyr yn Giakonda Solar Schools.